بررسی روش فقه الحدیثی علامه مجلسی در شرح الکافی(کتاب الحجه)

مِرآت‌العقول فی شرحِ أخبار آل الرَسول، شرحی است که علامه محمدباقر مجلسی بر کتاب کافی نگاشته است.جایگاه کافی در میان علمای اسلامی و سبقه آن بر دیگر مجموعه‌های حدیثی، ارزش این کتاب را بیشتر آشکار می‌کند.در این مجموعه، علامه برای روشن کردن مفهوم احادیث، معانی آن‌ها را شرح داده و نکات دقیقشان را بیان کرده است.وی قبل از ورود به متن هر حدیث و بررسی آن، نخست، نوع آن را از نظر سند مشخص کرده و گاه نیز تا حدودی سند را ارزیابی کرده است؛ پس از آن، به متن پرداخته است. وی در فهم متن، گاه تنها به توضیحات خود اکتفا کرده و گاه علاوه بر آن، از آیات قرآن، کلام معصومان (ع)، و نیز روایت‌های صحابه، مفسران، محدثان و بزرگان استفاده کرده و مباحث صرفی، نحوی، بلاغی و تاریخی را بیان کرده است.در مواردی که متن حدیث به ظاهر، با حدیث یا آیه‌ای تعارض داشته باشد، این دانشمند، آن را بیان و رفع کرده و شبهه‌ها را مطرح کرده و به ‌آن‌ها پاسخ داده است.او حتی آیات موجود در احادیث را هم با استناد به شیوه‌هایی تفسیر کرده و در مواردی هم به منابع اهل سنت استناد کرده است.این مسئله، اشراف او را بر این منابع نشان می‌دهد.علامه احادیث را به ترتیب باب‌ها و عناوین ذکر کرده و قبل از شروع شرح حدیث، درباره آن باب توضیحاتی داده است.وی توضیحات خود را کاملاً مجزا از احادیث کافی(ذیل احادیث) آورده است؛ یعنی آنجا که سخن کلینی را ذکر کرده، عبارت «قوله» و آنجا که سخن خودش را بیان کرده، عبارت «اُقول» را آورده و به این ترتیب، تک‌تک احادیث را بررسی کرده است.